lại: Người ái kỉ?

Chào bạn Thienminh,

Cảm ơn bạn đã gửi gắm thắc mắc của mình đến Nhatamlyhoc Vietnam.

Câu trả lời ngắn gọn: Những biểu hiện của bạn đồng nghiệp cho thấy điểm tương đồng với một số nét tính cách ái kỷ. Dù vậy, Nhatamlyhoc Vietnam chưa thể đưa ra kết luận đồng nghiệp của bạn có dạng nhân cách ái kỷ hay không; vì còn thiếu những dữ kiện về thời gian cùng những dấu hiệu đặc trưng khác.

Câu trả lời đầy đủ:

Để trả lời câu hỏi của bạn, ta cần tìm hiểu về khái niệm ái kỷ (đầy đủ là dạng nhân cách ái kỷ, khác biệt với “bệnh lý” rối loạn nhân cách ái kỷ).

A. Dạng nhân cách ái kỷ có biểu hiện chung là:

• Xem bản thân là trung tâm.
• Có niềm tin rằng mình là độc nhất và xứng đáng được đối xử đặc biệt (niềm tin vô lý rằng mình phải được người xung quanh đối xử đặc biệt và thấy bất ngờ khi điều này không xảy ra).
• Những đặc trưng tính cách này xuất hiện dai dẳng (kéo dài không thay đổi trong nhiều năm).

B. Những đặc điểm khác của dạng nhân cách ái kỷ được chia làm 2 loại: loại phóng đại (grandiose narcissism) và loại nhạy cảm (vulnerable narcissism).

1. Dạng nhân cách ái kỷ loại phóng đại (còn gọi là loại hướng ngoại) có thêm đặc trưng là:

• Phóng đại về tầm quan trọng của bản thân (cho rằng những thành tích hay tài năng mình có được vượt trội hơn mọi người).
• Sở hữu nét tính cách hướng ngoại và xu hướng suy nghĩ – cảm giác ít tiêu cực hơn hẳn so với nhóm nhạy cảm.

2. Đặc trưng của dạng nhân cách ái kỷ loại nhạy cảm (còn gọi là loại hướng nội) là:

• Cho rằng mình luôn đúng, và không nhận trách nhiệm khi có vấn đề xảy ra vì cho rằng sai phạm không phải ở mình.
• Nhạy cảm với những lời nhận xét kể cả khi nó mang tính xây dựng.
• Sở hữu nét tính cách hướng nội và xu hướng suy nghĩ – cảm giác tiêu cực (đối lập với loại phóng đại).

Qua mô tả của bạn, những biểu hiện của bạn đồng nghiệp như: luôn muốn người khác công nhận bạn đúng; cũng như cho rằng mọi người không tôn trọng hay coi thường bạn khi nhận được góp ý chân thành; và cuối cùng là dễ giận/không quan tâm khi mọi người không ca ngợi hoặc xem bạn là trung tâm; cho thấy điểm tương đồng với một số nét tính cách ái kỷ.

Dù vậy, Nhatamlyhoc Vietnam chưa thể đưa ra kết luận đồng nghiệp của bạn có dạng nhân cách ái kỷ hay không; vì còn thiếu những dữ kiện về thời gian cùng những dấu hiệu đặc trưng khác.

Mong những thông tin này giải đáp được thắc mắc của bạn. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc nào có thể phản hồi bình luận tại diễn đàn này, hoặc liên hệ với Nhatamlyhoc Vietnam qua email để được hỗ trợ.

Thông tin liên hệ:

Psychologistvietnam@gmail.com

Nhatamlyhocvietnam@gmail.com

Thân mến và chúc bạn nhiều sức khỏe.

Nguồn tham khảo:

1. https://www.psychologytoday.com/us/basics/narcissism

2. https://www.psychologytoday.com/intl/blog/the-superhuman-mind/202003/6-signs-you-might-be-vulnerable-narcissist

3. Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần, Phiên bản Thứ năm (DSM-5)