Rối loạn Nhân cách hoang tưởng – Paranoid Personality Disorder (PPD)

Rối loạn nhân cách hoang tưởng Paranoid personality disorder (PPD) nằm trong các rối loạn nhân cách “nhóm A” – liên quan đến những cách suy nghĩ kỳ quặc hoặc lập dị. Những người bị rối loạn này cũng hay hoang tưởng, không tin ai, luôn nghi ngờ người khác ngay cả khi không có lý do gì rõ ràng. 

Rối loạn này thường xuất hiện ở đầu thời kỳ trưởng thành và dường như phổ biến ở nam giới hơn nữ giới.

◆ Các triệu chứng của Rối loạn nhân cách hoang tưởng (PPD) là gì?

Những người mắc chứng PPD luôn cảnh giác, tin rằng những người khác đang liên tục cố gắng hạ nhục, làm hại hoặc đe dọa họ. Những niềm tin thường vô căn cứ này, cũng như thói quen đổ lỗi và thiếu tin tưởng của họ, có thể cản trở khả năng hình thành các mối quan hệ thân thiết của họ. Những người mắc chứng rối loạn này thường có những đặc trưng như:

Nghi ngờ sự cam kết, lòng trung thành hoặc sự đáng tin của người khác, tin rằng người khác đang lợi dụng hoặc lừa dối họ

Ngần ngại để tâm sự với người khác hoặc tiết lộ thông tin cá nhân do sợ thông tin đó sẽ bị sử dụng để chống lại họ

Không khoan nhượng và giữ mối hận thù

Quá nhạy cảm và khó chấp nhận những lời chỉ trích

Suy diễn những ý nghĩa hàm ẩn trong những nhận xét vô tư hoặc từ vẻ bề ngoài của người khác

Cảm giác tính cách của mình đang bị khiêu khích – trong khi người khác không hề nhận thấy; họ thường bộc phát cơn giận và nhanh chóng trả đũa

Liên tục nghi ngờ mà không có lý do, rằng vợ / chồng hoặc người yêu của họ không chung thủy

Thường lạnh lùng và xa cách trong các mối quan hệ với những người khác, có thể trở nên kiểm soát người khác và ghen tuông

Không nhận ra vai trò của mình trong các vấn đề hoặc xung đột và tin rằng mình luôn đúng

Khó thư giãn

Có tính thù địch, cứng đầu và hay tranh cãi

◆ Nguyên nhân nào gây ra chứng rối loạn nhân cách hoang tưởng?

Nguyên nhân chính xác của PPD không được rõ nhưng nó có thể liên quan đến sự kết hợp của các yếu tố sinh học và tâm lý. Thực tế là PPD phổ biến hơn ở những người có họ hàng gần với người bệnh tâm thần phân liệt. Điều này cho thấy có thể có mối liên hệ di truyền giữa hai rối loạn này. Những trải nghiệm thời thơ ấu, bao gồm chấn thương về thể chất hoặc tình cảm, cũng được nghi ngờ là có vai trò trong sự phát triển của PPD.

◆ Chẩn đoán Rối loạn Nhân cách Hoang tưởng như thế nào?

Nếu các triệu chứng thể chất xuất hiện, bác sĩ sẽ bắt đầu đánh giá tổng thể bằng một bệnh sử đầy đủ về sức khỏe và tâm thần. Nếu được chỉ định, có thể là khám sức khỏe. Mặc dù không có các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để chẩn đoán cụ thể các rối loạn nhân cách, bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm chẩn đoán khác nhau để loại trừ nguyên nhân do bệnh lý thể chất

Nếu bác sĩ không tìm thấy các dấu hiệu bệnh lý về thể chất, họ có thể giới thiệu bạn đến bác sĩ tâm thần hoặc nhà tâm lý học – là các chuyên gia chăm sóc sức khỏe được đào tạo đặc biệt để chẩn đoán và điều trị các bệnh tâm thần. Bác sĩ tâm thần và nhà tâm lý học sử dụng bảng câu hỏi phỏng vấn và các công cụ đánh giá được thiết kế đặc biệt để đánh giá xem bạn có mắc chứng rối loạn nhân cách.

◆ Chứng Rối Loạn Nhân Cách Hoang Tưởng Được Điều Trị Như Thế Nào?

Những người mắc bệnh PPD thường không tự tìm cách điều trị vì họ không thấy bản thân có vấn đề. Khi đó, tâm lý trị liệu (một hình thức tham vấn) là một lựa chọn trong điều trị cho người mắc PPD. Việc điều trị sẽ tập trung tăng các kỹ năng đối phó chung, cải thiện tương tác xã hội, giao tiếp và lòng tự trọng.

Bởi vì lòng tin là một yếu tố quan trọng của tâm lý trị liệu, việc điều trị trở nên thách thức vì những người mắc bệnh PPD luôn không tin tưởng vào người khác. Kết quả là, nhiều người mắc bệnh PPD không tuân theo kế hoạch điều trị.

Thuốc thường không phải là trọng tâm chính của điều trị PPD. Tuy nhiên, các loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống lo âu, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống loạn thần, có thể được kê đơn nếu các triệu chứng của người đó quá nghiêm trọng hoặc nếu họ cũng bị một vấn đề tâm lý liên quan, chẳng hạn như lo lắng hoặc trầm cảm.

◆ Những khó khăn nào có liên quan đến chứng rối loạn nhân cách hoang tưởng?

Suy nghĩ và hành vi đến từ chứng PPD có thể làm giảm kỹ năng duy trì các mối quan hệ, kỹ năng giao tiếp xã hội và trong các môi trường công việc của họ. Rất nhiều trường hợp, những người mắc PPD vướng vào các cuộc chiến pháp lý, kiện tụng các cá nhân và đơn vị mà họ tin rằng cố tình hãm hại mình.

◆ Triển vọng cho những người mắc chứng rối loạn nhân cách hoang tưởng là gì?

Triển vọng đối với những người mắc chứng PPD là khác nhau. Đây là rối loạn mãn tính, nghĩa là có xu hướng kéo dài trong suốt cuộc đời con người. Một số người có thể sống bình thường với PPD, kết hôn và có việc làm. Một số người khác gặp nhiều rắc rối hoàn toàn do chứng rối loạn này. Bởi vì những người mắc bệnh PPD có xu hướng kháng lại điều trị nên kết quả thường không được tốt.

◆ Rối loạn nhân cách hoang tưởng có thể ngăn ngừa không?

Mặc dù việc phòng ngừa PDD là không thể, việc điều trị có thể giúp những người bị rối loạn này học được cách ứng phó tình huống tốt hơn.d

Dịch từ nguồn: https://www.webmd.com/menta…/paranoid-personality-disorder